Standardowe wymogi w zakresie kontroli szczelności w odniesieniu do stacjonarnych urządzeń zostały określone w rozporządzeniu z dnia 19 grudnia 2007 roku. Próbę szczelności klimatyzacji należy wykonywać zgodnie z załączoną tabelą.
Wymagana częstotliwość wykonywania przeglądów wg. nowego rozporządzenia 517/2014 obowiązującego od 1.1.2015
| Ekwiwalent CO2 | Urządzenia bez systemu wykrywania wycieków | Urządzenia z systemem wykrywania wycieków |
| od 5 do 50 ton | raz na 12 miesięcy | raz na 24 miesiące |
| od 50 do 500 ton | raz na 6 miesięcy | raz na 12 miesięcy |
| powyżej 500 ton | raz na 3 miesiące | raz na 6 miesięcy |
Wyjątkiem są urządzenia hermetycznie zamknięte, zawierające f-gazy w ilości poniżej 10 ton ekwiwalentu CO2 (nie podlegają kontrolą szczelności).
Tabela przedstawiająca ilość ton ekwiwalentu CO2 w odniesieniu do masy czynnika dla przykładowych gazów fluorowanych:
| Czynnik | GWP | Msa [kg], odpowiadająca ekw. C02 | ||
| 5 ton | 50 ton | 500 ton | ||
| R22 | 1700 | 2,94 | 29,41 | 294,12 |
| R23 | 14800 | 0,34 | 3,38 | 33,78 |
| R32 | 675 | 7,41 | 74,07 | 740,74 |
| R134A | 1430 | 3,50 | 34,96 | 349,65 |
| R404A | 3992 | 1,25 | 12,53 | 125,25 |
| R407C | 1774 | 2,82 | 28,18 | 281,85 |
| R410A | 2088 | 2,39 | 23,95 | 239,46 |
| R422D | 2729 | 1,83 | 18,32 | 183,22 |
Kontrola szczelności klimatyzacji – wstęp
W myśl tego zarządzenia sprawdzenie szczelności klimatyzacji jest wykonywane okresowo, a także po samym usunięciu nieszczelności oraz na wszystkich nowo zainstalowanych urządzeniach.
Wycieki czynnika chłodniczego z klimatyzatora nie tylko wpływ na kondycje urządzenia, ale też jego działanie. Czynniki chłodnicze są kluczowym elementem każdego układu chłodzenia. Bez tego twój system klimatyzacji nie jest w stanie wytworzyć chłodnego powietrza. Wyciek czynnika chłodniczego może nie tylko sprawić, że klimatyzator nie będzie w stanie uzyskać odpowiednich efektów pracy. Może nas też narazić na zwiększone koszty energii, a nawet być niebezpieczne. W przypadku znacznych wycieków może dojść do zatrucia osób znajdujących się w pomieszczeniu.
Metody pomiaru szczelności klimatyzacji
Próba szczelności klimatyzacji może być przeprowadzana za pomocą metod pomiaru pośredniego i bezpośredniego. W pierwszym przypadku, mamy do czynienia z sytuacji, gdy do utraty szczelności dochodzi w sposób łagodny i powolny, a samo urządzenie jest umieszczone w lokalizacji o dobrej wentylacji. Z kolei metody pomiaru bezpośredniego stosuje się w celu określenia dokładnej lokalizacji nieszczelności. Pomiary można wykonywać za pomocą trzech podstawowych sposobów.
Większość techników serwisowych trzyma w swoich zestawach narzędzi, elektroniczny wykrywacz nieszczelności. Jak sama nazwa wskazuje, technologia HVAC uruchamia to narzędzie wzdłuż elementów chłodniczych w celu wykrycia dowolnego R32, R410a czy R404a lub R410a poza systemem. Ograniczeniem testu elektronicznego wykrywacza nieszczelności jest to, że może on skanować tylko elementy, które może dotknąć. Chociaż może to być najbardziej opłacalny test szczelności, jest on również najbardziej podatny na niedokładności.
Test detektora wycieku azotu pozwala nam na osiągnięcie wyższego stopnia przejrzystości, choć przy nieco wyższych kosztach. Za pomocą tego testu technik usuwa najpierw pozostały freon pompuje sprężony azot do układu chłodniczego. Wycieki stają się słyszalne, ponieważ azot jest utrzymywany pod wyższym ciśnieniem, niż czynnik chłodniczy może pracować w normalnych warunkach. Wyobraź sobie, że pompujesz powietrze do opony rowerowej i słyszysz wydostające się powietrze – działa to w ten sam sposób. Oprócz nasłuchiwania dźwiękowych oznak wycieku technicy będą również obserwować wskaźniki, aby sprawdzić, czy ciśnienie się zmienia. W układzie bez wycieków ciśnienie pozostanie stałe. System z wyciekiem będzie wykazywał wahania.
Można również zastosować test barwnika pod kątem wycieków. Tutaj technik dodaje do systemu barwnik ultrafioletowy, szukając zarówno stałych, jak i przerywanych wycieków. Barwnik UV miesza się ze smarami w systemie i dociera nawet do najmniejszych wycieków. Technik używa niebiesko-czarnego światła, aby zobaczyć barwnik podczas wycieku.
Próba szczelności dla nowych urządzeń
W przypadku nowych urządzeń przeprowadzana jest ciśnieniowa próba szczelności, przy użyciu azotu. Jest najbardziej rozpowszechnioną i najczęściej stosowaną formą kontroli szczelności. Jej wadą jest to, że choć wykaże nam sam fakt istnienia nieszczelności, to nie wskazuje konkretnego miejsca występowania. Z kolei system detekcji nieszczelności gazami znakującymi pozwala w łatwy sposób zlokalizować miejsce wystąpienia nieszczelności. Gaz znakujący ma bowiem tę właściwość, że jest w stanie przeniknąć nawet przez najmniejsze nieszczelności. Kolejną metodą jest próba szczelności przez zanurzenie w kąpieli wodnej. Tu także poddaje się urządzenie próbie ciśnienia, z tą różnicą, że jest ono zanurzane w wodzie. W ten sposób w łatwy sposób możemy zaobserwować uciekające pęcherzyki powietrza. Ostatecznie próżniowa próba szczelności, polega na stworzeniu głębokiej próżni za pomocą pompy i obserwowaniu ciśnienia. Ta metoda jest mało dokładna z powodu niewielkiej możliwej do uzyskania różnicy ciśnień.
Jakie wymagania musi spełniać przyrząd służący do diagnostyki klimatyzacji?
Każda próba wykrycia nieszczelności wymaga zastosowania odpowiednich urządzeń. Przyrządy pomiarowe, które umożliwiają odpowiednią diagnostykę, muszą przede wszystkim być odpowiednio skalibrowane. Ta odbywa się poprzez porównanie wskazań przyrządu wzorcowanego bezpośrednio z państwowymi jednostki miary lub też innymi przyrządami, które stanowią w tym przypadku wzorzec odniesienia. Kalibrowanie dotyczy wszystkich przyrządów, które dają informacje o wydajności, a także są stosowane do pomiarów kontrolnych wykonywanych podczas okresowych kontroli szczelności. Wzorcowanie powinno odbywać się okresowo, aby zachowana została spójność pomiarowa. Tylko okresowe wzorcowanie pozwala na uzyskanie pewności w zakresie mierzonych parametrów.